Dondurma ilk olarak 3000 yıl kadar önce, Çinliler tarafından üretilmiş. 1777 yılında ABD´ye sıçrayan dondurma üretimi, 19. yüzyılın ortalarına kadar sadece evlerde üretilen bir yiyecek olmuş. Modern dondurmacılığın temelleri 1851 yılında, Jacob Fussell´in Baltimore´da kurmuş olduğu ticari dondurma tesisiyle atılmış. Bu tarihten sonra dondurma sektöründe hızlı bir gelişme gözlenmiş. Bu gelişme o kadar hızlı ve güçlü olmuş ki, bazı beslenme uzmanlarınca 20. yüzyılın ikinci yarısı “Dondurma Çağı” olarak adlandırılmış.

 

İkinci Dünya Savaşı´nın sona ermesiyle, dondurma üretimi çok daha uygun ortamlarda gerçekleştirilmeye başlayınca, günde yaklaşık yüz ton dondurma işleyebilecek kapasitede dev tesisler çıkmış ortaya. Çeşitlilikte büyük artış kaydedilip, maliyetin de aşağı çekilmesiyle, önceleri lüks bir tüketim maddesi olarak nitelendirilen dondurma, her mevsim, her yerde tüketilen bir damak tadına dönüşmüş.

 

 

Dondurmanın Türkiye’de bir sektöre dönüşmesi ise son 25 yıla dayanıyor. Yapılan istatistikler, Türkiye´de dondurma tüketiminin hala çok düşük olduğunu gösteriyor. Yıllık dondurma tüketimi, Avrupa´da yaklaşık olarak 17 litre iken, Türkiye´de bu rakam 1 litreyle sınırlı kalıyor .

 

Haftada iki kez dondurma serbest

 

Beslenme uzmanları haftada iki kez dondurma tüketimini öneriyor, özellikle çocuklarda kalsiyum ihtiyacının karşılanmasınında tavsiye edilen dondurmanın seçiminde üretim esnasında yapılanlar büyük önem taşıyor.

 

Memorial Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Seçil Kenar, dondurmanın faydalarını, ne kadar tüketilmesi gerektiğini ve seçiminde dikkat edilmesi gereken noktaları anlattı...

 

 

Yaz aylarının vazgeçilmez tatlarından biri de rengarenk dondurmalar! Fakat yemeden önce genellikle “Acaba kilo alır mıyım?”, “Diyetimi bozar mı?”, “İçeriğindeki katkı maddeleri sağlığa zararlı mı?” gibi birçok soru akılları karıştırır. Dyt. Seçil Kenar dondurma yemeden önce kafanızı karıştıran bu soruların yanıtını verdi: 

“Dondurmanın yapımında süt ve süt ürünlerinin yanı sıra şeker, glikoz şurubu gibi tatlılık verici maddeler, bitkisel yağ ve/veya süt yağı, çeşidine göre çikolata, kakao, meyve, fındık/fıstık, karamel gibi besinler, sahlep, kıvam verici, doğal ve doğala özdeş aromalar bulunur. Yüksek miktarda süt içermesinden dolayı besin değerleri açısından zengindir. Dondurmada protein, karbonhidrat ve yağın yanı sıra A, B, C, D ve E grubu vitaminlerle birlikte kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, demir ve çinko gibi mineraller de bulunuyor. Kilonuzu etkilemesi, günlük tüketilen kalori miktarı ve harcanan enerji miktarı ile ilişkilidir. Dondurmanın kalori değeri diğer baklava, pasta gibi hamurlu tatlılara oranla çok daha düşüktür. Eğer sağlıklı ve dengeli besleniyorsanız ve egzersizinizi yapıyorsanız dondurma tükenmenizde hiçbir sorun yoktur”

 

 

“Sağlıklı ve dengeli bir beslenme programında haftada 1-2 kez dondurma tüketimi önerilebilir. Önemli olan besinlerin tüketim sıklığı ve miktarının ayarlanarak beslenme programına konmasıdır” diyen Dyt. Kenar, özellikle çocuklarda fazla olan kalsiyum ihtiyacının karşılanmasında ve enerji açığı olan çocuklarda dondurma tüketimini önerdiklerini belirtti.

 

 

Dondurma seçiminde ve tüketiminde dikkat edilmesi gereken noktaları Dyt. Seçil Kenar şöyle anlattı: 

 

“Süt mikroorganizmaların kısa sürede üreyebileceği ve bireyde ciddi sağlık problemlerine sebep olabilecek bir besin öğesi olmasından dolayı dondurmanın mutlaka pastörize sütten yapılmış olması gerekiyor. Üretim esnasında gıda maddeleri tüzüğüne uygun olan katkı ve renk vericilerin kullanılması, uygun paketleme ve etiketlemenin yapılmış olması, üretim sonrası dağıtımının soğuk zincire uygun yapılması büyük önem taşıyor”

 

 

 

Yaz aylarının vazgeçilmezlerinden olan dondurma, kemiklerin başlıca yapıtaşlarından olan kalsiyum ve fosfor yönünden oldukça zengin.

 

Dondurmanın günde 100 gramdan fazla tüketilmesi ise kilo sorununa neden olabiliyor.

 

Erciyes Üniversitesi Atatürk Sağlık Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Doç. Dr. Neriman İnanç, kemikler için vazgeçilmez olan kalsiyum ve fosforun en iyi kaynağının süt ve süt ürünleri olduğunu belirtti.

 

İnanç, 100 gram sütteki kalsiyum ve fosfor miktarının, yapılışındaki yoğunlaşmadan dolayı dondurmada daha fazla bulunduğunu açıkladı:

 

''100 gram dondurmada 135 mg kalsiyum bulunmaktayken sütte bu miktar 115 mg'dır. Yine 100 gram dondurmada 115 mg fosfor bulunmaktayken sütte bu miktar 92 mg'dır.

 

Dünya Sağlık Örgütü 1-10 yaş için 800 mg, 11-24 yaş için 1200 mg, sonrasında 800 mg/gün kalsiyum alınmasını önermektedir. Yani ergen dönem ile menopoz döneminde daha çok ihtiyaç duyulmaktadır.

 

Bu nedenle bu yaş aralığındakiler daha çok dondurma tüketmelidir. Dondurma ayrıca, B grubu vitaminleri ile A vitamini bakımından da zengin bir kaynaktır.''

 

Doç. Dr. İnanç, 100 gram dondurmanın vücuda 190-200 kalori sağlayacağının unutulmaması gerektiğine de dikkat çekti.

 

İnanç, ''günde 100 gramdan daha fazla dondurma tüketilmesi şişmanlığa neden olabilir. Özellikle anne ve babaların çocukların dondurma tüketimini kontrol altında tutması, sağlıkları açısınmda yararlı olur'' dedi.

 

Memorial Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Yeşim Çelik, “Dondurmanın faydaları ve tüketilirken dikkat edilmesi gereken noktalar” hakkında bilgi verdi.

 

Dondurmanın yapımında süt ve süt ürünlerinin yanı sıra; şeker, glikoz şurubu gibi tatlılık verici maddeler, bitkisel yağ ve/veya süt yağı, çeşidine göre çikolata, kakao, meyve, fındık/fıstık, karamel gibi besinler, sahlep, kıvam verici, doğal ve doğala özdeş aromalar bulunur. Yüksek miktarda süt içermesinden dolayı besin değerleri açısından zengindir. Dondurmada protein, karbonhidrat ve yağın yanı sıra; A, B, C, D ve E grubu vitaminlerle birlikte kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, demir ve çinko gibi mineraller de bulunuyor. 

Dondurmayı tüketirken dikkat etmemiz gereken en önemli nokta, dondurmanın sağlık ve hijyen kurallarına uygun hazırlanmış olmasıdır. Özellikle dondurmanın yapıldığı sütün pastörize olması ve hazırlanırken mikroorganizmalarla bulaşının önlenmesi gereklidir. Süt, mikroorganizmaların üremesi için çok iyi bir ortamdır. Bu nedenle çok kolay bozulur ve sağlığa aykırı bir duruma gelir. Bu nedenle dondurmanın pastörize sütten yapılması ve hijyenik koşullarda üretilmesi çok önemlidir. İzinsiz üretilen veya son kullanma tarihi geçmiş ürünler asla satın alınmamalıdır. Ayrıca bu tür gıdaların servis edildiği soğutucuların yeterli soğuklukta ve çalışıyor durumda olması da göz ardı edilmemelidir. Sağlıksız ve hijyenik şartlardan uzak dondurma ve buzlu ürünlerin tüketiminin hastalıklara davetiye çıkardığı unutulmamalıdır. 

Dondurma aç karnına tüketildiğinde, iştah kapanmasına neden olabileceği için tokken tüketilmelidir. Midede kramp oluşturmaması içinse yavaş yenmelidir. Dondurmayı aniden yutmak mide kramplarına ve kasılmalara neden olur. Bademcik ameliyatlarından sonra bazı doktorlar da dondurma yemeyi tavsiye etmektedir. Bu tür durumlarda dondurma, komplikasyonları azaltır. Ancak solunum enfeksiyonu sırasında, yutak ve bademcik iltihaplarının tedavi sürecinde dondurma önerilmez.

Kilonuzu etkilemesi, günlük tüketilen kalori miktarı ve harcanan enerji miktarı ile ilişkilidir. Dondurmanın kalori değeri diğer baklava, pasta gibi hamurlu tatlılara oranla çok daha düşüktür, daha besleyici bir seçimdir. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme programında haftada 1-2 kez dondurma tüketimi önerilebilir. Eğer sağlıklı ve dengeli besleniyorsanız, egzersizinizi yapıyorsanız dondurma tükenmenizde hiçbir sorun yoktur.

Özellikle çocuklarda fazla olan kalsiyum ihtiyacının karşılanmasında ve enerji açığı olan çocuklarda dondurma tüketimi önerilir. Diyabet hastalarında da tatlandırıcı ile hazırlanmış dondurma piyasada bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda laktoz intoleransı olan kişilerde günde 2 kez dondurma tüketildiğinde intoleransa bağlı belirtiler saptanmamıştır. Dondurma yavaş sindirildiği için bu kişiler tarafından rahat tolere edilir. Zayıflama diyeti uygulayanlar da dondurma tüketebilir. Bu kişilerde tatlı ihtiyacını gidermenin, süt gereksinimini karşılamanın bir yolu olarak aynı zamanda diğer tatlılara göre düşük enerji içermesi nedeniyle önerilmektedir. Dondurma her mevsim ve herkes tarafından tüketilebilir.

 

Stres´e karsi dondurma yiyin !!

Uzmanlara göre, dondurma kemikleri güçlendiriyor. Bunun yaninda enerji verdigi, stresi ve yorgunlugu da azalttigi bildirildi. Gida uzmanlari, özellikle kisin hemen hiç tüketilmeyen dondurmanin yaz-kis tüketilmesini tavsiye ediyorlar. Uzmanlar dondurmanin faydalarini söyle siraladi: 

- Dondurma bol miktarda karbonhidrat ihtiva ediyor. Dondurma yiyerek gücünüze daha çabuk enerji alabilirsiniz.

 

- Buzlu içecekler midenizi biraz rahatlatiyor. Buz gibi bir dondurma ise fazla yenildiginde daha iyi etki ediyor.

 

- Ter olusumunu engelleyen ve soguk içeceklerden daha iyi gelen dondurma yorgun erkekleri tekrar dinçlestiriyor.

 

- Sütlü dondurmalarda bulunan bir diger önemli madde de 'Tryptophan...' Proteinlerin yapi tasi olan önemli bir aminoasit olarak Tryptophan, insana mutluluk verici bir hormon oldugundan, insani rahatlatiyor. Uzmanlar fazla stresli olanlara hiç çekinmeden dondurma yemelerini tavsiye ediyor.

 

- Kemiklerin ana maddesi olan kalsiyum her 100 mililitre dondurmada 125 miligram kadar bulunuyor. Bu da kemiklerin güçlenmesini sagliyor. 

 

 Uzmanlar, sağlıklı koşullarda üretilen ve korunan dondurmaların kesinlikle bir zararı olmadığını, aksine insan sağlığına sayısız yararı olduğunu belirtiyor

Dondurma ve yararlarının toplumda gerçek anlamda bilinmediği belirtildi.

Dondurma, içerdiği besin öğeleri, hijyen kurallarına uygunluğu, soğuk zincirini tüketiciye kadar koruduğu ve sağlıklı ambalajlarda sunulduğu zaman, içerdiği besin öğeleri ve değerleriyle büyük küçük herkesin tüketebileceği bir besindir. 100 gram dondurma, 100 gram sütten enerji, besin öğeleri, vitamin ve mineraller açısından daha zengindir.

 

 

Yapısında protein, karbonhidrat ve yağın yanı sıra A, C, D, E ve B grubu vitaminlerle kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, çinko ve demir gibi mineralleri içerir. Halkımız, dondurmayı ve yararlarını gerçek anlamda bilmiyor. Dondurma, çocuklara yönelik bir gıda olarak algılanmakta ve bir yaz tatlısı olarak sınırlanmaktadır. Ya da kilo aldırır diye uzak durulmaktadır. Oysa, çikolata, kadayıf, tahin helva ve hamur tatlıları, aynı miktar dondurmadan 3-4 kat daha çok enerji verir.

 

Dondurma hastalık yapmaz

Üretim esnasında gıda maddeleri tüzüğüne uymayıp sentetik boyaların kullanılması, üretim sonrası dağıtım ve soğuk zincire uymama gibi büyük riskler sonucu; dondurma sağlığı bozabilir.

 

 

Dondurma hastalık yapmaz, hastalık taşıyan dondurma bunu bulaştırır demek daha uygun olur.Süt ürünleri çabuk bozulan ve yararlarını hızla yitiren gıdalar olduğundan, sağlık koşullarına uygun ortamda üretilen, gerekli şekilde korunan ve sağlıklı ambalajlarda satışa sunulan dondurmalar tüketilmelidir.

 

 

Dondurmanın süt sevmeyen kişilere ve çocuklara sütün tüm yararlarını sağladığı için aşırıya kaçmaksızın rahatlıkla önerilebilir, ancak dondurma yedikten sonra ağzın iyice çalkalanması ve özellikle çocuklarda günde iki kez dişlerin fırçalanması gereklidir.

 

 

Kaynak: www.saglikvakfi.org.tr

 

Dondurma nelere iyi geliyor?

Gida uzmanlari, özellikle kisin hemen hiç tüketilmeyen dondurmanin yaz-kis tüketilmesini tavsiye ediyorlar. 

 

 

Uzmanlara göre, dondurma kemikleri güçlendiriyor. Bunun yaninda enerji verdigi, stresi ve yorgunlugu da azalttigi bildirildi...

 

Gida uzmanlari, özellikle kisin hemen hiç tüketilmeyen dondurmanin yaz-kis tüketilmesini tavsiye ediyorlar. Uzmanlar dondurmanin faydalarini söyle siraladi:

 

- Dondurma bol miktarda karbonhidrat ihtiva ediyor. Dondurma yiyerek gücünüze daha çabuk enerji alabilirsiniz. 

- Buzlu içecekler midenizi biraz rahatlatiyor. Buz gibi bir dondurma ise fazla yenildiginde daha iyi etki ediyor. 

- Ter oluşumunu engelleyen ve soguk içeceklerden daha iyi gelen dondurma yorgun erkekleri tekrar dinçlestiriyor.

- Sütlü dondurmalarda bulunan bir diger önemli madde de ’Tryptophan...’ Proteinlerin yapi tasi olan önemli bir aminoasit olarak Tryptophan, insana mutluluk verici bir hormon oldugundan, insani rahatlatiyor. Uzmanlar fazla stresli olanlara hiç çekinmeden dondurma yemelerini tavsiye ediyor. 

- Kemiklerin ana maddesi olan kalsiyum her 100 mililitre dondurmada 125 miligram kadar bulunuyor. Bu da kemiklerin güçlenmesini sagliyor. 

 

Serinletir ama doygunluk noktası geç oluşur

 

Vitamin ve mineral zengini dondurma, kontrollü porsiyonlarda tüketilirse ideal bir alternatif olabilir. Peki kilo almamak için önemli kalori tuzağı olan dondurmayı nasıl tüketmek gerekir?

 

Dondurma, protein ve karbonhidratın yanı sıra A, B, C, D ve E vitaminleri, kalsiyum, potasyum, fosfor, magnezyum, sodyum, demir ve çinko gibi mineraller açısından zengin bir besin.

 

"2002 yılı Psikiyatri Enstitülüsü Neuroimaging Bilimler Merkezi çalışmasına göre donurma, beyindeki keyif bölgelerine etki ediyor. Yani kararında yiyerek formunuzu ve hayatınızı tatlandırabilirsiniz" diyen Diyetisyen Berrin Yiğit, dondurmanın beslenmedeki yerini ve 'kararında yemek'ten ne kastettiğini ntvmsnbc'ye anlattı: 

 

"Süt ve süt ürünlerinden yapılan dondurma çok önemli bir kalsiyum kaynağı. Ayrıca şeker, glikoz şurubu gibi tat katıcı maddeler, bitkisel yağ veya süt yağından oluşan dondurma farklı aromalar, sahlep, kıvam vericiler, emülgatörler, doğal ve doğala özdeş farklı aromalar da içeriyor." 

 

Kalsiyum açısından iyi bir kaynak olsa da doygunluk noktasının geç oluşması nedeniyle kalori uyarısında bulunan Yiğit, dondurmanın kiloya dönüşmemesi için önerilerini şöyle sıraladı:

"Dondurmaya sadece kalsiyum kaynağı olarak bakmak yanıltıcı olabilir. Dondurmanın kalori değerlendirmesi çok kolay değildir. Aroması, içine katılan bisküvi, gofret, fındık ve fıstık gibi tatlandırıcılar rakamları kabartabilir. Son çalışmalar, her şeyde olduğu gibi dondurmalarda da kalori mutasyonlarına dikkat çekiyor."

 

"Araştırmalar, eskiden yaklaşık 150 kalori değerindeki geleneksel dondurmaların 1250 kalorilere kadar yükselebildiğini gösteriyor. Ancak yine de klasik sade yarım kase dondurma tükettiğinizde ortalama 150 kalori ve 6 gram yağı göze almalısınız. Tüm bu gerçekler doğrultusunda 'peki ne sıklıkta dondurma tüketmeliyiz?' derseniz size önerim; haftada 3 kez 2 top normal dondurma veya 1 kez dilediğiniz herhangi bir hazır dondurma ya da çok fanatikseniz hergün meyvenizin yanında 1 top diyet dondurma tüketebilirsiniz. 

Dondurma yemek istiyorsanız 1 porsiyon meyvenizi ve 1 kase yoğurt veya süt alternatifini iptal edip yerine 2 top dondurma tüketebilirsiniz. Tabii daha da kontrollü ilerlemek isterseniz neden light olanları tercih etmiyorsunuz. Veya 1 paket diyet bisküvi yemek yerine 2 diyet bisküviyi ufalayıp üzerine 2 top diyet dondurma ekleyebilirsiniz."

 

"Ancak unutmayın üzerine eklenen fındık, fıstık, soslar ile servis edildiği külahlar veya kağıt helvalarla kalorisi artabilir" diyen Yiğit, dondurma satın alırken dikkat edilecek noktalara da değindi: 

 

"Sağlıklı dondurma soğuk zincirin korunduğu, ambalajlamanın ideal koşullarda gerçekleştiği, saklama şartlarının önerilen derecelerde tutulduğu ve güvenli markaların ya da yöresel üretimlerin elinden çıkan özelliklerdedir. İçeriğindeki süt içeriği ile mikroorganizmaların üremesi için çok iyi zemin hazırlar. Bu nedenle özellikle açıkta satılan dondurmalardan uzak durulmalı, iyi üretim kurallarına uygun tesislerde pastörize sütten hazırlanmış olanlar tercih edilmeli. 

Her hazır üründe olduğu gibi dondurmada da etiket okumaya dikkat etmelisiniz. Üretim ve son kullanma tarihine, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı gibi gerekli mercilerden üretim izni olup olmadığına bakılmalı. 

Dondurulmuş hazır ürünlerin derin dondurucu veya buzdolaplarında belli ısı derecelerinde korunması gereklidir. Marketlerde alışveriş arabalarında unutulan dondurmalar eridikleri veya uzun süre bekletildikleri takdirde kesinlikle tekrar kullanılmamalıdır. Bilinçli aşışveriş yapmalı, paketi hasara uğramamış dondurmaları almalısınız. 

Hijyenik olduğundan emin olduğunuz dondurmanızı biraz meyve ekleyerek tüketmekte fayda var. Özellikle kalori içeriği düşük, su içeriği yüksek vişne en ideal seçimlerden biri. Öte yandan iyi bir ikindi aperatifi olarak biraz yulaf veya tam tahıllı mısır gevreği de ilave edebilirsiniz." 

 

FARENJİTE NEDEN OLMAMASI İÇİN...

"Farenjit başta olmak üzere herhangi bir sağlık sorununa neden olmaması için dondurma nasıl tüketilmeli? sorusuna Berrin Yiğit'in cevabı:

"Önemli olan dondurmayı serinlemek adına vücut ısısının aşırı yükseldiği, hararetli anlarda saldırırcasına tüketmemeye gayret etmek. Mümkün olduğunca 1 bardak oda ısısında su yudumlayarak, yavaş yavaş tüketilirse hiç bir sağlık sorununa neden olmaz."

 

 

Sizlere daha iyi bir hizmet vermek, bilgilendirmek için hazırladığımız internet sayfamıza HOŞGELDİNİZ... En kaliteli süt,salep ve taze meyvalardan ürettiğimiz dondurmalarımız en lezzetli ve hijyenik şartlarda yapılıp müşteriye sunulmaktadır. Kendi çocuğumuza yediremediğimiz dondurmayı satışa çıkarmamak prensibimizdir. İşyerimizde laboratuvartımızda bulunmakta olup gerekli analiz ve tahliller yapılmaktadır. Ürünlerimiz gerekli kontrollerden geçtikten sonra satışa sunulmaktadır. Ürettiğimiz dondurmalar kesinlikle doğal süt,salep,şeker ve meyvelerden üretilmektedir.